Terugblik: England, my England

Zoals inmiddels traditiegetrouw vindt het laatste deel van een Drieluik in januari plaats in de mooie aula van het gymnasium. Als onderdeel van een groot overzicht van de Britse (muziek) cultuur worden de bezoekers beloond met een explosie aan muziek, beeld en taal over al het moois dat dit land te bieden heeft. Een vondst is om de muzikale bijdragen te larderen met gedichten van Shakespeare tot recente uitspraken, die bijzonder welluidend en met een schitterende dictie vertolkt worden door Miranda Wiercx.

En de start is ook al spectaculair: een heuse Schot in tenue komt de trappen al doedelzakspelend af, waarbij onze trommelvliezen danig in trilling worden gebracht.

Jetje vertelt beeldend in vogelvlucht de geschiedenis van het koninkrijk, met zijn lange periodes van oorlogvoering tot en met de grote expansieve verovering van de koloniën over de wereld en de gruwelijke 20e eeuw. En zoals altijd is de cultuur ook hier de expressie van de heersende tijden. En luisteren we naar de muziek en de taal die deze geschiedenis verhaalt. Jetje heeft heel wat muziekfragmenten bijeengezocht ter illustratie. Maar het mooist is toch altijd als de muziek live tot ons komt.

Drie onvolprezen musici: Anna Ivanova piano, Astrid Schijns cello en Jetje van Wijk piano verzorgen met hun optreden weer voor muzikaal genieten. Te beginnen met Purcell: hoe elegant klinkt het bekende ‘Rondeau’. Of wie komt niet in een melancholische stemming bij ‘Lovely on the water’ van Vaughan Williams. De componist, die een grote verzameling van deze folksongs bijeenzocht. Beide stukken zo mooi gespeeld door Jetje en Astrid.

En dan volgt een deel uit het wonderschone celloconcert van Elgar: Elgar, die geheel gedesillusioneerd en ontgoocheld na de Eerste Wereldoorlog de natuur opzocht om helende muziek te schrijven. Luister hoe aangrijpend hier de cello klinkt.

In de 20e eeuw krijgt de muziek steeds meer een cross-over impuls: veel componisten met een klassieke scholing zoeken naar overeenkomsten in zowel de lichte muziek in theater en film en maken zo’ bruggetjes’ naar de meer traditionele concertzalen. Beroemd wordt Lloyd Webber met zijn grote musicals als -The Phantom of the Opera- en – Jesus Christ Superstar-. Wij luisteren naar een deel uit zijn Requiem. Voor het verfijnde ‘Pie Jesu’ komt speciaal het beroemde jeugdkoor de Oosterhoutse Nachtegalen dit voor ons zingen.

En Benjamin Britten, al kennisgemaakt met zijn War Requiem in het tweede deel van het Drieluik, blijkt ook zo’n bruggenbouwer tussen verschillende muziekstijlen. Op twee piano’s spelen Jetje en Anna zijn- Introductie en Rondo alla Burlesca-. Burlesk? Boertig? Kluchtig? Nee, Britten laat hier de piano’s dreigend en schrijnend klinken. In heftige dalende en stijgende lijnen, waarbij na een lieflijke verstilling opnieuw de waanzin van de oorlog doorklinkt. In de rijke overvloed van deze bijzondere middag is het slot weer in alle opzichten’ very British’ met een spetterend einde zoals dat hoort bij The Last night of the Proms met Elgar’s- Pomp and Circumstances-.

Ach, politiek laat Groot Brittanië ons in de steek. Maar dit Drieluik bewijst maar weer eens dat cultuur en muziek eeuwig grenzenloos zullen zijn en blijven.

Elly Rozinga