Terugblik: Gloed, ritme en passie uit Zuid-Amerika

Een muziekverhaal, verteld en gespeeld door Jaap van Omme (gitaar) en Astrid Schijns (cello).

Muziek uit Latijns Amerika associëren we al snel met dansen als rumba, samba en salsa en het heel populaire ensemble Los Inca’s, wat ooit zelfs de popzenders haalde. En meer recent werd Piazzolla ‘wereldberoemd’ in Nederland toen zijn stuk – Adiós Nonino – de bruid Maxima tot tranen toe in ontroering bracht.

Maar Jaap van Omme en Astrid Schijns nemen ons mee op reis in dit continent naar meer onbekend muzikaal talent.

Met de komst van de Spanjaarden en Portugezen ontstaat er een mengelmoes van westerse, inheemse én Afrikaanse muziek. Dit laatste nog uit de tijd van de slavernij. De Spanjaarden en Portugezen stichten vele kerken en kloosters, waardoor ook de barokmuziek zijn intrede doet. Zo beginnen Jaap en Astrid hun recital met een 16e eeuws barokstuk met mooie melodielijnen en elegante versieringen. Verrassend dat gitaar en cello zo harmonieus in klank samenkomen.

Veel oude muziek is verloren gegaan en sommige juweeltjes worden door overlevering of per toeval gevonden in oude archieven. Jaap lardeert zijn verhaal met mooie anekdotes. Want wie wist nu dat je ook vierhandig op één gitaar kon spelen? Een filmpje toont een duo in innige omstrengeling bij dit samenspel.

We reizen verder door landen en de tijd en arriveren in de vorige eeuw bij grote, meer bekende componisten. Zoals Agustin Barrios Mangoré uit Paraguay. Zijn – La catedrál – wordt verfijnd en sereen gespeeld met donkere ondertonen. Prachtige muziek, zo ook zijn Danse Paraguaya. En dan Argentinië. Met Ariel Ramírez komt de verrukkelijke Misa Criolla aan bod: vol passie met de oude inheemse muziekinstrumenten en invloeden van indianen en creolen. Toegepast in de vorm van de Latijnse mis en gezongen in het Spaans. Muziek die, eenmaal gehoord, altijd weer blijft boeien. Zo luisteren we ook naar de ingetogen warme stem van Mercedes Sosa bij de vertolking van poëzie op toon gezet en begeleid door Ramírez.

Het is Astor Piazzolla die de tango naar het concertpodium bracht. Weg van de danszalen. Tango’s en milango’s, in langzame tempi, melancholisch en van een ongepolijste schoonheid. Jaap en Astrid spelen zijn – Café 1930 -.

Als eindstation van deze muzikale reis komen we aan in Brazilië. Hier wachten ons twee verrassingen: bij het vrolijke – Doce di côco – wordt het publiek getrakteerd op kokossnoepjes. En de tweede verrassing is het optreden van een heel jonge musicus: Bavo, de zoon van Astrid. Hij speelt op een klein gitaartje (cavaquinho) mee en zorgt voor een tinkelend timbre bij cello en gitaar.

De componist Heitor Villa Lobos wordt tot slot geëerd met zijn – Bachianas Brasileiras no.5 – waarin zowel Bach als de traditionele muziek uit Brazilië in pure feestelijke romantiek samenkomen.

Een gloedvolle muzieksalon! Een muzieksalon waarin zeker weer iets moois te zien en te horen was en waarin men weer heel wat meer te weten is gekomen.

 

Elly Rozinga