Terugblik: De Lokroep van de Fluit
Een treffender titel heeft men niet beter kunnen verzinnen. Want alles begon en eindigde met schitterende fluitmuziek. Een muzieksalon met meer muziek dan ooit en een verteller die dit allemaal beeldend aan elkaar kan smeden.
De start is al verrassend, van achter uit de zaal speelt Rogier een fluitsolo, het schitterende stuk ‘Syrinx’ van Debussy. En dan vertelt hij natuurlijk het verhaal van de god Pan, die zijn geliefde ziet verdwijnen in het riet en een stengel afsnijdt om haar voor eeuwig te kunnen bespelen. Zie ook het mooie affiche waarop Pan is afgebeeld.
Rogier neemt ons mee in de geschiedenis, want ver vóór de tijd van de Grieken (al wel 12.000 jaar geleden) bestaan er al fluitjes van steen of van schelpen gemaakt. Toch krijgt de fluit nog lang niet het aanzien zoals dat nu het geval is. Ja, de herders hebben fluiten. Maar de componisten laten liever viool en harp klinken. Het is na de vioolvirtuoos Biber pas J.S.Bach die fluitsonates componeert. Samen met Jetje op piano speelt Rogier het mooie ‘Badinerie’ van Bach. Daarna laat Rogier ons het verschil horen met een uitvoering met barokinstrumenten. De traverso (barokfluit) is anders gestemd dan de huidige dwarsfluit. Dat is het leuke en leerzame van deze muzieksalon: tussen de mooie muziek weet Rogier alles te vertellen over techniek en uitvoering, zonder al te belerend te worden.
Pas in de 18e eeuw komt er een echte leermethode voor fluit, geschreven door J. Quantz, de toenmalig beroemdste fluitist van Europa. En in de 19e eeuw wordt de huidige dwarsfluit geboren. Th. Böhm (een goudsmid!) is de ontwerper van al die nieuwe kleppen. Tot die tijd waren alle fluiten van hout: van groot naar klein, van contrabasfluit tot piccolo.
Maar wat vooral het meest boeit is de muziek natuurlijk: we luisteren naar een bewerking van de’ Habanera’ uit de Carmensuite van Bizet, het vogeltje in de muziekvertelling ‘Peter en de wolf ’van Prokofjev komt langsvliegen… Maar ook meer onbekend werk krijgen we te horen: de componist Leo Smit, in zijn tijd beroemd en helaas overleden in het concentratiekamp, componeerde in 1943 zijn laatste werk: een sonate voor fluit en piano. Een stuk vol liefde maar ook wanhoop, waarin de oorlog doorklinkt. Nu opnieuw en terecht ontroerend vertolkt door Jetje en Rogier.
En we maken kennis met onvermoede klanken en effecten die je met een fluit kunt maken. Het stuk dat Rogier voor zijn conservatorium eindexamen had ingestudeerd is van Karlheinz Stockhausen (overleden in 2007). Het is na de tweede wereldoorlog een extreme periode voor alle cultuurvormen. Zo ook in de muziek. Met de ogen gesloten raken we vervreemd van ruimte en tijd, horen we schrille boventonen, geruis, allerlei effecten, circular breathing (het tegelijk fluiten en ademen) en het samen zowel zingen als fluiten. Een heksentoer voor fluitisten! Wij, het publiek, een hele ervaring rijker.
Maar er komt nog veel meer muziek: ‘The great train race’ van J. Clarke, ook vol effecten (hoor de stoomfluit). En tot slot, ja dat hoort er zeker bij: Berdien Stenberg, die met het ‘Rondo Russo’ zowel een gouden als platina plaat bezit omdat zij jarenlang in de toptien zo de fluit populair heeft gemaakt. Jetje en Rogier spelen dit hele stuk van Mercantante nu voor ons met alle noten die er oorspronkelijk in gecomponeerd waren.
Een rijke muzieksalon met een fluitist, die hopelijk heel wat kinderen ook enthousiast voor de muziek kan maken in de speciale zomerkampen voor fluit, die Rogier organiseert. Ons heeft hij zeker betoverd met zijn verlokkende fluitspel.
Plaats een reactie